ನೀಲಿಮಾ: ಅಪ­ರೂ­ಪದ ಮಹಿಳಾ ಶಿಲ್ಪಿ

ನೀಲಿಮಾ: ಅಪ­ರೂ­ಪದ ಮಹಿಳಾ ಶಿಲ್ಪಿ

ಒಬ್ಬ ಶಿಲ್ಪಿ ಕಲ್ಲು ಮತ್ತು ಹೃದ­ಯದ ನಡುವೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಹುಡು­ಕ­ಲಾರ. ಕಲ್ಲಿನ ಗುಣ ಶಿಲ್ಪಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಗೊತ್ತು. ಕಣ್ಣಿಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣಿಟ್ಟು ಕಲ್ಲನ್ನು ಕುಟ್ಟಿ, ಕೊರೆದು, ಕೆತ್ತಿ ತನ್ನ ಹೃದ­ಯದ ಭಾವಕ್ಕೆ ರೂಪ ಕೊಡು­ತ್ತಾನೆ. ಶಿಲ್ಪಿ ಕಲ್ಲನ್ನು ಪ್ರೀತಿ­ಸು­ತ್ತಾನೆ. ಧನ ಕನಕ ವಜ್ರ ವಾಹನ ವೈಢೂ­ರ್ಯ­ಗ­ಳಿ­ಗಿಂ­ತಲೂ ಶಿಲ್ಪಿಗೆ ಕಲ್ಲೇ ಮೇಲು.
ಶಿಲ್ಪಿ ಭಾವ­ಜೀವಿ, ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿ ನಿಜ. ಆದರೆ ಅವನ ತೋಳು ಮಾತ್ರ ಗಟ್ಟಿ­ಮು­ಟ್ಟಾ­ಗಿ­ರ­ಬೇಕು. ಮನಸ್ಸು ಒರ­ಟಾ­ಗ­ಬೇಕು. ಕಗ್ಗ­ಲ್ಲಿ­ನಿಂದ ಇತಿ­ಹಾಸ ಹೇಳಿ­ಸ­ಬೇ­ಕಾ­ದರೆ ಶಿಲ್ಪಿಯ ದೇಹ ಕಲ್ಲಾ­ಗ­ಬೇಕು. ದೈಹಿಕ ಶ್ರಮವೇ ಶಿಲ್ಪ­ಕ­ಲೆಯ ಆಧಾರ.
ಈ ಶಿಲ್ಪ­ಕ­ಲೆಯ ಕಸ­ರತ್ತು ಒಬ್ಬ ಮಹಿ­ಳೆ­ಯಿಂದ ಸಾಧ್ಯವೆ?
ಸಾಧ್ಯ ಎನ್ನು­ತ್ತಾರೆ ನೀಲಿಮಾ. ರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರಥಮ ಹಾಗೂ ಅಪ­ರೂ­ಪದ ಮಹಿಳಾ ಶಿಲ್ಪಿ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗ­ಳಿ­ಕೆಗೆ ಪಾತ್ರ­ರಾದ ನೀಲಿಮಾ ಶಿಲ್ಪ­ಕ­ಲೆ­ಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಜೀವ­ನದ ಅಂಗ­ವಾ­ಗಿ­ಸಿ­ಕೊಂಡ ದಿಟ್ಟ ಮಹಿಳೆ.
ಕೋಲ್ಕ­ತ್ತಾದ ಇಂಡಿ­ಯನ್‌ ಸ್ಕೂಲ್‌ ಆಫ್‌ ಆರ್ಟ್ಸ್‌­ನಲ್ಲಿ ಶಿಲ್ಪ­ಕಲಾ ವಿದ್ಯಾ­ರ್ಥಿ­ಯಾಗಿ ನೀಲಿಮಾ ದಾಖ­ಲಾ­ದಾಗ ಇಡೀ ಕಲಾ­ಶಾಲೆ ಚಕಿ­ತ­ಗೊಂ­ಡಿತ್ತು. ಭಾರ­ತದ ಪ್ರತಿ­ಷ್ಠಿತ ಕಲಾ­ಶಾ­ಲೆ­ಯಾದ ಈ ಸಂಸ್ಥೆ­ಯಲ್ಲಿ ಮಹಿ­ಳೆ­ಯೊ­ಬ್ಬರು ಶಿಲ್ಪ­ಕಲೆ ಕಲಿತ ಉದಾ­ಹ­ರ­ಣೆಯೇ ಇರ­ಲಿಲ್ಲ. ಕೆಲ­ವರು ಮೂದ­ಲಿ­ಸಿದ್ದೂ ಉಂಟು. ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಬಿ­ಡು­ವಂತೆ ಒತ್ತಾ­ಯ­ಗಳೂ ಬಂದವು. ಹಠ ಬಿಡದ ನೀಲಿಮಾ ಶ್ರದ್ಧೆ­ಯಿಂದ ಶಿಲ್ಪ­ಕಲೆ ಕಲಿ­ತರು. ಶಾಲೆ­ಯ­ಲ್ಲಿ­ದ್ದಷ್ಟೂ ದಿನ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟ­ದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ತೋರಿ­ದರು. ರಾಷ್ಟ್ರ­ಮ­ಟ್ಟದ ಬಹು­ಮಾನ ಗಳಿ­ಸಿ­ದರು. ಚಿನ್ನದ ಪದಕ ಗಳಿ­ಸಿ­ದರು. ಪುರುಷ ವಿದ್ಯಾ­ರ್ಥಿ­ಗ­ಳನ್ನು ಮೀರಿ­ಸಿ­ದರು. ರವೀಂ­ದ್ರ­ಭಾ­ರತಿ ವಿಶ್ವ­ವಿ­ದ್ಯಾ­ಲ­ಯದ ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳಾ ಶಿಲ್ಪಿ ಎನಿ­ಸಿ­ಕೊಂ­ಡರು. ನೀಲಿ­ಮಾ­ರಿಂದ ಪ್ರಭಾ­ವಿ­ತ­ರಾದ ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಮುಂದೆ ಶಿಲ್ಪ­ಕ­ಲೆಗೆ ದಾಖ­ಲಾ­ದರು. ಆದರೆ ಎರಡೇ ತಿಂಗ­ಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಬೆವ­ರಿ­ಳಿ­ಸಿ­ಕೊಂಡು ಕಾಲಿಗೆ ಬುದ್ಧಿ­ಹೇ­ಳಿ­ದರು.
ಹಠ­ಯೋ­ಗ­ದಿಂದ ಕಲಿತ ವಿದ್ಯೆ ನೀಲಿಮಾ ಅವರ ಕೈ ಹಿಡಿ­ಯಿತು. ಶಿಲ್ಪಿ­ಯಾಗಿ ನೂರಾರು ಕಲಾ­ಕೃ­ತಿ­ಗ­ಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ­ದ್ದಾರೆ. ನೀಲಿಮಾ ಕಂಚು ಮತ್ತು ಫೈಬರ್‌ ಗ್ಲಾಸ್‌ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ­ದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕಂಚಿನ ಏಕ­ವ್ಯಕ್ತಿ ಕಲಾ­ಕೃ­ತಿ­ಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆ­ದಿವೆ. ಮೊನ್ನೆ (ನ. 12- 16ರ ವರೆಗೆ) ಬೆಂಗ­ಳೂ­ರಿನ ಚಿತ್ರ­ಕಲಾ ಪರಿ­ಷ­ತ್ತಿ­ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕಂಚಿನ ಏಕ­ವ್ಯಕ್ತಿ ಕಲಾ­ಕೃ­ತಿ­ಗಳ ಪ್ರದ­ರ್ಶನ ಮನ­ಸೂ­ರೆ­ಗೊಂ­ಡಿತು.
ಮಾತೃತ್ವ. ಇದು ನೀಲಿಮಾ ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಂಚಿನ ಏಕ­ವ್ಯಕ್ತಿ ಕಲಾ­ಕೃ­ತಿ­ಯ­ಲ್ಲೊಂದು. ಇಡೀ ಮಾನವ ಸಮಾ­ಜ­ದಲ್ಲಿ ಮಾತೃ­ವಾಗಿ ಹೆಣ್ಣಿನ ಪಾತ್ರ­ವನ್ನು ಈ ಶಾಂತ ಮೂರ್ತಿ ವರ್ಣಿ­ಸು­ತ್ತದೆ. ನಿಂದ್ರಾ. ಇದು ನೀಲಿ­ಮಾರ ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೃತಿ. ಹೆಣ್ಣು ಮತ್ತು ಗಂಡು ಇಬ್ಬರು ನಿದ್ರಿ­ಸು­ತ್ತಿ­ರುವ ಈ ಕೃತಿ­ಯಲ್ಲಿ ಶಾಂತ­ತೆ­ಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿ­ಸಿ­ದ್ದಾರೆ. ಅಖಿಲ್‌. ಈ ಕೃತಿ­ಯಲ್ಲಿ ಯೌವ­ನಾ­ವ­ಸ್ಥೆ­ಯನ್ನು ಕಾಣ­ಬ­ಹುದು.
ಇದಂ ಮಮ್‌. ಇದು ಕಲಾ­ಕೃ­ತಿ­ಗಳ ಗುಚ್ಛ. ಇವು ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಾವ­ಗ­ಳನ್ನು ಬಿಂಬಿ­ಸುವ ಕೃತಿ­ಗಳು. ಇವು­ಗಳ ಮೇಲ್ಪ­ದ­ರ­ದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನ ನಾಗ­ರಿ­ಕ­ತೆಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಮತ್ತು ಖರೋಷ್ಠಿ ಲಿಪಿ­ಗ­ಳನ್ನು ಬಳ­ಸ­ಲಾ­ಗಿದೆ. ಇದಂ ಮಮ್‌ ಕೃತಿ­ಗ­ಳಲ್ಲಿ ನೀಲಿ­ಮಾರ ಸಂಶೋ­ಧನೆ ಮನೋ­ಭಾ­ವವೂ ಕೂಡ ಬಿಂಬಿ­ತ­ವಾ­ಗಿದೆ. ಹಿಂದು­ಗಳ ಪವಿತ್ರ ಶಬ್ಧ­ವಾದ `ಓಂ'ಕಾರ ಉತ್ಪ­ತ್ತಿ­ಯನ್ನು ಈ ಕಲಾ­ಕೃ­ತಿ­ಗ­ಳಲ್ಲಿ ಕಾಣ­ಬ­ಹುದು.
ಅವರ ಕೃತಿ­ಗಳು ಒಂದು ಕಾಲ­ಘ­ಟ್ಟದ ಇತಿ­ಹಾಸ ಹೇಳ­ಬ­ಲ್ಲವು. ಅಂತೆಯೇ ಪ್ರತಿ­ನಿ­ತ್ಯದ ಬದು­ಕನ್ನೂ ಬಿಂಬಿ­ಸ­ಬ­ಲ್ಲವು. ಭಾವ­ನೆ­ಗ­ಳನ್ನು ಉದ್ರೇ­ಕಿ­ಸುವ ಶಕ್ತಿ ಇವರ ಕೃತಿ­ಗ­ಳ­ಲ್ಲಿವೆ. ಕಂಚಿನ ಗುಣ­ವನ್ನು ಆಳ­ವಾಗಿ ಅಧ್ಯ­ಯನ ಮಾಡಿ­ರುವ ನೀಲಿಮಾ ಆ ಲೋಹದ ಸಾಧ್ಯ­ತೆ­ಯನ್ನು ಕೃತಿ­ಗಿ­ಳಿ­ಸಿ­ದ್ದಾರೆ.
ನೀಲಿ­ಮಾರ ಶಿಲ್ಪ­ಕೆ­ಲೆ­ಯಲ್ಲಿ ತಾಂತ್ರಿ­ಕತೆ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಜಿಕ್‌ ತತ್ವ­ಗ­ಳನ್ನು ವಿಶೇ­ಷ­ವಾಗಿ ನೋಡ­ಬ­ಹುದು. ಈ ಕಲಾ­ಕೃ­ತಿ­ಗ­ಳನ್ನು ಅರ್ಥೈ­ಸಿ­ಕೊ­ಳ್ಳಲು ಕ್ಲಾಸ್‌ ಪ್ರೇಕ್ಷ­ಕನೇ ಆಗ­ಬೇ­ಕೆಂ­ದಿಲ್ಲ. ಯಾರೊಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರೇಕ್ಷ­ಕ­ನಿಗೂ ಕೂಡ ನೋಡಿದ ಕೂಡಲೆ ಸರ­ಳ­ವಾಗಿ ಅರ್ಥ­ವಾ­ಗು­ತ್ತವೆ. ಸರ­ಳತೆ ಅವರ ಕೃತಿ­ಗಳ ಮುಖ್ಯಾಂಶ.
ನೀಲಿಮಾ ಶಿಲ್ಪಿ­ಯಾಗಿ ಹಲವು ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗೌರ­ವ­ಗ­ಳನ್ನು ತಮ್ಮ­ದಾ­ಗಿ­ಸಿ­ಕೊಂ­ಡಿ­ದ್ದಾರೆ. ದೇಶಾ­ದ್ಯಂತ ಪ್ರದ­ರ್ಶ­ನದ ಜೊತೆಗೆ ಹಲವು ಕಾರ್ಯ­ಗಾ­ರ­ಗ­ಳನ್ನು ನಡೆ­ಸಿ­ದ್ದಾರೆ. ಬೋಧ­ಕ­ರಾಗಿ ಶಿಷ್ಯ­ವೃಂ­ದ­ವನ್ನು ಹೊಂದಿ­ದ್ದಾರೆ. ತಮ್ಮ ಕಲಾ­ಕೃ­ತಿ­ಗಳ ಮೂಲಕ ತನ್ಮ­ಯತೆ, ಆಪ್ತತೆ, ತಾಂತತೆ, ಭಾವು­ಕ­ತೆ­ಗ­ಳನ್ನು ಬಿಂಬಿ­ಸುತ್ತಾ ಒಬ್ಬ ಕಲಾ­ಮೂ­ರ್ತಿ­ಯಾಗಿ ಕಲಾ­ಪ್ರೇ­ಮಿ­ಗಳ ಮನ­ಮು­ಟ್ಟಿ­ದ್ದಾರೆ.